Waarom samenwerken met collega's?
In een opvangsysteem voor gevluchte of nieuwkomersleerlingen moeten de rollen en verantwoordelijkheden van de taalleraren en het gewone klaslokaal worden doordacht en uitonderhandeld (Miller, Mitchell & Brown, 2005; Goï, 2015). De pedagogische organisatie moet worden aangepast. Docenten kunnen bijvoorbeeld een spiraalvormige benadering volgen om leerprestaties te volgen en hiaten in de kennis van studenten op te vullen. Scaffolding (Gibbons, 2015) en ondersteuningsprojecten kunnen worden ontwikkeld op basis van diagnostische beoordelingen van competenties, in taal of talen maar ook in schoolvakken (zie bijvoorbeeld deze Prezi met beoordelingsinstrumenten in de taal van herkomst of niet- verbaal):
Individual assessment of the pupil
Mathematics assessment tools in the native language (CASNAV of Aix-Marseille, Lille and CANOPE) Assesses mathematic skills in the mother tongue “Là où sont nos paires” Available in 30 languages (CASNAV of Marseille) Available in 5 levels (for pupils aged 6 to 15) Words
Docenten kunnen werken met een lexique multilingue , instructies vereenvoudigen en uitleggen, workshops mondelinge en artistieke expressie organiseren, grafische oefeningen voorstellen, enz.
Docenten uit het reguliere onderwijs zijn echter vaak niet bereid om met cultureel en taalkundig diverse leerlingen te werken (Gándara, Maxwell-Jolly en Driscoll, 2005; Premier en Miller, 2010); en omgekeerd zijn taaldocenten niet bekend met de vakkennis en de daarbij behorende vaktaal van andere vakken (bekend als wiskundige of wetenschappelijke geletterdheid). Om deze moeilijkheden te overwinnen, kan samenwerking tussen docenten een goede manier zijn om de professionele vaardigheden en kennis van het docententeam op de studenten over te brengen, vooral in de reguliere klas.
Een ‘praktijkgemeenschap’
Het begrip ‘community of practice’ (Kelikwele Bense, 2016) staat centraal in dit soort benaderingen. Het is sterk ontwikkeld in Noord-Amerika, waar leraren worden aangemoedigd om samen te werken.
Wat is een praktijkgemeenschap?
Voor Bryk (2017) gaat het over het afbreken van de muren tussen individueel werkende docenten en het creëren van veilige ruimtes waar leraren ervaringen delen en van elkaar leren. Dit zijn min of meer formele ruimtes voor de professionele ontwikkeling van docenten, met als doel de vaardigheden van studenten op lange termijn te verbeteren. Leraren delen ervaringen met elkaar om beter om te kunnen gaan met de moeilijkheden die ze tegenkomen en om gemeenschappelijke kennis op te bouwen. Daarnaast kan samenwerken de dagelijkse werkdruk verlichten.
Premier en Parr (2019) hebben aangetoond dat dit effectief is om te voldoen aan de behoeften van vluchtelingstudenten. Creese (2010) vindt ook een positief effect van samenwerking tussen leerkrachten op het leren van talen door leerlingen. Bell & Baecher (2012) leggen uit dat openbare scholen in Minnesota hebben erkenning gekregen voor de verbeterde resultaten van anderstalige studenten na het implementeren van een samenwerkingsmodel (Pardini, 2006). Een longitudinaal onderzoek op een Amerikaanse basisschool (York-Barr, Ghere & Sommerness, 2007) laat ook significante effecten zien op de prestaties van anderstalige leerlingen, als gevolg van samenwerking tussen leerkrachten.
Hue Nguyen (2020) onderzocht interdisciplinaire collaboratieve onderwijspraktijken van middelbareschoolleraren in vreemde talen en exacte vakken in het onderwijs aan vluchtelingenstudenten in Australië. Deze bestonden uit gezamenlijke lesplanning, ontwikkeling van leermiddelen en co-teaching. Het onderzoek toont aan dat deze vormen van samenwerking effectiever waren in het voldoen aan de behoeften van vluchtelingstudenten in reguliere klaslokalen. De taalleraar was in staat om problematische taalelementen te identificeren voor studenten in de lessen in de exacte vakken, om deze uit te leggen in een pre-teaching workshop, en om materialen en methodes te ontwikkelen om studenten te ondersteunen. En omgekeerd, de natuurkundeleraar werd geholpen zijn of haar lessen aan te passen aan de behoeften van zijn of haar leerlingen (materialen en instructies aanpassen met behulp van de aantekeningen van de taalleraar). Deze samenwerkingspraktijken hadden een effect op het leren van vluchtelingstudenten in het reguliere klaslokaal.
