Inleiding

In een rapport over verschillende belangrijke aspecten van een succesvolle transitie naar het Duitse schoolsysteem beschrijft Herzog-Punzeberger (2016) expliciet hoe belangrijk het is voor ouders om betrokken en geïnformeerd te zijn. Zij geeft aan dat ouders de eerste leerkrachten zijn van een kind, en dat hun doorlopende ondersteuning een belangrijke factor is voor succes, zelfs als zij niet bekend zijn met de werkwijze in het nieuwe land.

Het belang van de ouderbetrokkenheid in de educatie van leerlingen wordt ook besproken door Heckmann (2008). In dit paper beargumenteert Heckmann (2008) dat er een positief verband is tussen ouderbetrokkenheid en schoolresultaten. Helaas is het vaak moeilijk om ouders of verwanten betrokken te krijgen (Hekmann 2008). Ouders/verwanten spreken bijvoorbeeld de schooltaal niet, en er is beperkte toegang tot een tolk; ouders/verwanten hebben zelf misschien geen formele opleiding gehad en weten niet wat ze kunnen verwachten; er kunnen culturele verschillen zijn tussen de verwachtingen van het contact tussen de verwanten en de leerkrachten; in sommige gevallen zijn er geen ouders of verwanten. In een interview met Dave Amish Humanity in Action (2006) zegt Petra Stanat dat veel verwachtingen van ouders over hun kinderen te hoog zijn omdat zij onvoldoende bekend zijn met het educatieve systeem van het nieuwe land, of dit niet goed genoeg begrijpen.

Vanwege de eerdergenoemde redenen is het belangrijk voor een school om actief de verwanten te betrekken zodat zij kunnen leren over het schoolsysteem, realistische verwachtingen kunnen opstellen en hand in hand kunnen werken met het schoolteam. Een manier om dit te doen is het kiezen van een brugfiguur die vertrouwd wordt door beide partijen (de school en de gemeenschap). Idealiter kan die persoon aangesproken worden door iedereen binnen de gemeenschap die verder contact met de school zoekt of door de school wanneer er contact met de gemeenschap nodig is.

De betrokkenheid van families en gemeenschappen in het onderwijs van kinderen vereist interactieve leerstrategieën en het actief erkennen (en waarderen) van culturele overeenkomsten en verschillen binnen en buiten het klaslokaal. Dit is om het ontwikkelen van vaardigheden te bevorderen en kennis over te dragen tussen de talen. Afhankelijk van eerdere ervaringen moeten verwanten gestimuleerd worden om partners te worden in het leerproces van de kinderen. Hiervoor is het belangrijk om reguliere, verrijkende kansen te bieden ter bevordering van de onderlinge betrokkenheid, om gebruik te maken van de aanwezige talen en samen te werken met families en taalopleidingspartners in lokale netwerken. Een voorbeeld hiervan is het implementeren van translanguaging-praktijken binnen de school. In de EDINA module: Achtergrond staat verdere informatie hierover evenals voorbeelden van translanguaging.

Een goed voorbeeld van het combineren van meerdere van deze factoren kan gevonden worden in de Elzas, Frankrijk. Hier betrekken leerkrachten een groot aantal verwanten, nodigen ze hen uit op school en zorgen ervoor dat de verwanten bijdragen aan het proces van lesgeven op een georganiseerde en betekenisvolle manier. De leerkrachten worden leerlingen van verschillende talen en culturen die bestaan binnen de schoolgemeenschap, maar die anders afwezig zijn op school. De talen die gedeeld worden zijn Arabisch, Turks, Pools, Japans en het lokale (aan het Duits verwante) Elzassische dialect. De verwanten kunnen meer geïnteresseerd en betrokken raken in wat er gebeurt op de school van de kinderen (Young en Helot, 2007).

Een andere manier om de verwanten geïnformeerd te houden, is door middel van huisbezoeken bij degenen van wie minder vaak gehoord wordt. Zorg er wel voor dat een dergelijk bezoek cultureel geaccepteerd is en niet wordt gezien als een indringing. Bedenk van tevoren welke vragen je beantwoord zou willen hebben en welke onderwerpen je besproken wilt hebben. Naar aanleiding van dit bezoek kan je een nieuw stappenplan maken: hoe kan je de familie helpen? Zijn er personen of instanties die je kan contacteren of aanbevelen (indien nodig)? Plan activiteiten gebaseerd op deze bezoeken, zoals een informatiesessie over zaken die niet gerelateerd zijn aan school, of een kledinginzameling.