Stille leerlingen
Lina
Lina is 8 jaar oud. Ze is nu een paar weken in een schakelklas. Ondanks het feit dat ze vaak lacht en altijd reageert als ze wordt aangesproken, heeft ze geen woord in de klas gezegd sinds ze naar school ging in Nederland. Volgens haar oudere zus, spreekt Nadia thuis wel, in het Arabisch. De leraar maakte zich eerst geen zorgen, omdat het niet ongebruikelijk is dat een leerling in het begin niet spreekt, maar nu begint Lina achter te lopen op haar klasgenoten. De leraar weet echter niet precies hoe hij moet achterhalen wat het probleem is.
Volgens Le Pichon en De Jonge (2015)ikan het feit dat een kind op school niet spreekt een aantal oorzaken hebben: heb je het gehoor van de leerling nagekeken? Er kan ook een sociaal-emotionele oorzaak zijn, zoals een stressvolle situatie of een gebrek aan vertrouwen in de tweede taal; de onderliggende oorzaak kan ook van taalkundige oorsprong zijn, bijvoorbeeld als het kind problemen heeft bij het onderdrukken van de eerste taal bij het produceren van de taal van de school, of als het een algemene taalstoornis heeft (Boerma et al., 2015)i.
Als je een ‘stille leerling’ in je klas hebt, is het belangrijk om de juiste vragen te stellen: wat kan en moet je doen? Probeer erachter te komen hoe lang deze ‘stille fase’ al duurt. Spreekt de leerling wel in zijn / haar eigen taal? Heeft hij / zij vrienden? Houdt die periode langer dan drie maanden aan? Als dat zo is, dan is dat te lang! Er zijn een aantal tips die je kunt gebruiken: probeer met de leerling samen te werken in kleinere ruimtes en met minder leerlingen; vestig geen aandacht op de leerling in de grote groep en laat hem of haar weten dat je dat niet zult doen; vraag leerlingen die de dezelfde moedertaal spreken om met de leerling te werken en moedig het gebruik van deze talen in de klas aan. Zodra de leerling merkt dat het veilig is om te spreken, zal hij / zij gemakkelijker in de taal van de school gaan spreken (Le Pichon en De Jonge, 2015)i. Maar eerst moet je gehoorverlies uitsluiten!
Stille leerlingen
Heb je ooit een ‘stille leerling’ in je klas gehad? Was de leerling helemaal stil of slechts te stil? Zo ja, wat heb je gedaan? Met wie heb je gesproken en / of om advies en hulp gevraagd? Vind je het moeilijk om een stille leerling in je klas te hebben? Als dat het geval is, zorg er dan voor dat je ondanks het gebrek aan respons voldoende interactie hebt met de leerling. Hoe doe je dat?
Protocol?
Heeft je school een protocol voor de omgang met stille leerlingen? Zo ja, zoek op wat het protocol precies is. Zo niet, beschrijf dan hoe je denkt dat een dergelijk protocol eruit moet zien.
